Không quá lời khi dùng từ “giải cứu”, bởi, liên tiếp trong năm 2019- 2020, ngành Nông nghiệp đứng trước sức ép kép. VNPT luôn trăn trở làm sao nghiên cứu ra các sản phẩm, giải pháp góp phần bảo đảm được thu nhập cho người nông dân, làm sao nông nghiệp Việt Nam có năng suất cao, sản phẩm nông nghiệp có chất lượng tốt và có thương hiệu lan tỏa. 

Liên tiếp trong năm 2019- 2020, ngành Nông nghiệp Việt Nam đứng trước sức ép kép với dịch bệnh gây thiệt hại tới 6 triệu con lợn vào năm ngoái. Thậm chí có tỉnh thiệt hại tới 65% đàn lợn giống như Quảng Nam. Đó còn là tình trạng biến đổi khí hậu, hạn mặn làm 30.000 ha lúa đông xuân của ĐBSCL bị nhiễm mặn. Đặc biệt, dịch bệnh COVID-19 đang khiến xuất nhập khẩu điêu đứng... 

Mấu chốt căn bản để số hóa nông nghiệp

Vì lẽ đó, hơn bao giờ hết, ngành nông nghiệp đang đứng trước khó khăn chực chờ, rất cần đến sự tham gia "giải cứu" của yếu tố khoa học và công nghệ (KH&CN). Theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Quốc Doanh, hai giải pháp căn bản của ngành nông nghiệp chính là tái cơ cấu nông nghiệp và khoa học- công nghệ. Từ nhu cầu bức thiết đó, cùng với Thế giới vạn vật Internet of Things, sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao ngày càng phát triển lan rộng. "Nông nghiệp thông minh" được Chính phủ, các tập đoàn công nghệ hàng đầu tập trung nghiên cứu, đầu tư với sứ mệnh tháo gỡ và thúc đẩy nông nghiệp tăng trưởng mạnh mẽ. Tại Việt Nam, khái niệm nông nghiệp thông minh không còn giới hạn ở một mô hình cụ thể, mà đã mở rộng ra tới tất cả những trang trại nuôi trồng, hướng tới việc xây dựng nên một hệ sinh thái số hóa nông nghiệp, lấy dữ liệu làm cốt lõi, từ đó tạo ra những giá trị mới, tăng năng xuất chất lượng cây trồng vật nuôi.

Có thể thấy rõ điều đó tại các công ty công nghệ nông nghiệp Việt Nam trong những năm gần đây trong cuộc chạy đua để thu thập dữ liệu. Mọi yếu tố như thời tiết, chất đất, tốc độ tăng trưởng từng vùng theo mùa vụ, hoặc sức khỏe của đàn gia súc theo thời gian thực đều được số hóa. Chuyển đổi số sẽ giúp chủ trang trại nắm được chính xác cá thể nào có nguy cơ hoặc đang có mang mầm bệnh và có biện pháp chữa trị và cách ly hiệu quả. Số hóa nông nghiệp cũng giúp cơ quan nhà nước kiểm soát sản xuất, xuất khẩu, cân đối cung cầu, truy xuất nguồn gốc minh bạch, hỗ trợ tốt hơn cho quản lý vĩ mô. Đáng chú ý, để nâng cao hiệu quả sản xuất và cho ra những sản phẩm chất lượng tốt, hàng loạt công nghệ được vận hành. Điển hình như công nghệ IoT với các cảm biến thu thập dữ liệu chính xác về khí hậu, điều kiện sinh trưởng, sức khỏe của cây trồng/vật nuôi. Tự động hóa thông minh với các loại robot, máy bay không người lái dần thay thế con người trong các hoạt động canh tác. Và mới nhất là trí tuệ nhân tạo (AI), Blockchain bước đầu được ứng dụng toàn chuỗi cung ứng. Tất cả nhằm giúp tăng sản lượng và tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên, giảm lãng phí và đảm bảo truy xuất nguồn gốc và chất lượng thực phẩm.

VNPT cùng nhà nông xây dựng nông nghiệp thông minh

Chia sẻ lý do VNPT nhắm đến hệ sinh thái nông nghiệp thông minh từ khá sớm, ông Phạm Đức Long, CEO VNPT cho hay, Việt Nam vốn dĩ là một đất nước về nông nghiệp. Thế nhưng, tỷ trọng nông nghiệp đóng góp vào GDP không cao, dù số người dân làm nông nghiệp rất lớn, và ngành nông nghiệp có ảnh hưởng rất lớn đến đại bộ phận người dân Việt Nam. VNPT luôn trăn trở làm sao có thể nghiên cứu và triển khai những giải pháp, ứng dụng giúp bảo đảm được thu nhập cho người nông dân, làm sao nông nghiệp Việt Nam có năng suất cao, sản phẩm nông nghiệp có chất lượng tốt và có thương hiệu lan tỏa. Ông Long lấy ví dụ, ở các quốc gia phát triển, việc ứng dụng công nghệ vào lĩnh vực nông nghiệp đã tăng năng suất, hiệu quả lên rất cao. Xà lách trồng theo cách truyền thống ở Việt Nam chỉ có mấy chục nghìn đồng/kg, nhưng nếu xà lách trồng ở Sơn La theo chuẩn xuất khẩu của Hàn Quốc thì có giá đến cả triệu đồng/kg. Chính yếu tố công nghệ đã thúc đẩy năng suất và hiệu quả của các sản phẩm nông nghiệp.

CEO của VNPT cũng nhấn mạnh, mục tiêu của VNPT là làm sao thay đổi ngành nông nghiệp Việt Nam và hỗ trợ cho người nông dân có được cuộc sống tốt hơn, làm sao người dân Việt Nam được dùng các sản phẩm sạch để đảm bảo sức khỏe và giống nòi. Còn theo ông Trần Hữu Quyền, Tổng Giám đốc VNPT Technology, nhận thức rõ tầm quan trọng của công nghệ trong quá trình số hóa nông nghiệp, đón đầu làn sóng IoT và Cách mạng công nghiệp 4.0 tại Việt Nam, VNPT Technology đã tập trung nghiên cứu và ứng dụng công nghệ IoT trong nông nghiệp từ năm 2016. Cụ thể, VNPT Technology đã xây dựng một giải pháp hoàn chỉnh, với đầy đủ các tính năng phục vụ được cho cả lĩnh vực trồng trọt lẫn chăn nuôi. Hệ thống giải pháp VNPT có khả năng đo đạc tất cả các thông số của đất, môi trường, đề xuất thời gian tưới, thời gian chiếu sáng phù hợp theo từng giai đoạn cho các trang trại trồng trọt. Giải pháp cũng phát huy tiện ích ở các trang trại chăn nuôi trong quản lý tất cả các khâu như cho ăn, chiếu sáng, thu hoạch trứng, thu gom phân, sưởi ấm...

VNPT “giải cứu” nông nghiệp

Nhờ được tích hợp công nghệ phân tích dữ liệu lớn, giải pháp nông nghiệp thông minh của VNPT Technology còn cho phép các chủ trang trại thực hiện phân tích, dự báo, chủ động trong việc hoạch định, sản xuất, vận chuyển, lưu kho…, đem lại hiệu quả kinh tế cao nhất có thể. Người sử dụng có thể điều khiển hệ thống dễ dàng thông qua ứng dụng thông minh cũng do VNPT Technology phát triển. Tổng Giám đốc VNPT Technology phấn khởi chia sẻ, để tạo ra được một sản phẩm hoàn thiện như vậy, VNPT Technology đã khởi động đồng thời các dự án nghiên cứu phát triển bao gồm: nền tảng ONE IoT Platform, ứng dụng ONE Farm. Đây là công cụ kiểm soát toàn bộ quá trình từ sản xuất đến thu hoạch, chế biến và vận chuyển theo chuẩn thiết kế, đáp ứng các mô hình trang trại ứng dụng công nghệ cao và nghiên cứu thiết kế, sản xuất các thiết bị IoT cho nông nghiệp. Hiện, công ty đã đầu tư xây dựng phòng thí nghiệm nông nghiệp tại tổ hợp Công nghệ cao, Khu công nghệ cao Hòa Lạc phục vụ công tác nghiên cứu phát triển, cải tiến các công nghệ vào nuôi trồng thực tế trên nhiều loại cây trồng cũng như phương thức canh tác khác nhau. Mục đích, giải pháp liên tục được cải tiến và cập nhật phù hợp hơn với thực tiễn.

Giải pháp Nông nghiệp thông minh - ONE Farm được xây dựng trên nền tảng ONE IoT của VNPT Technology

Đến nay, giải pháp nông nghiệp thông minh của VNPT Technology đã được triển khai cho các khách hàng tại nhiều tỉnh thành như Bắc Ninh, Ninh Bình, Phú Yên, Bình Dương,… mang lại nhiều kết quả khả quan. Dữ liệu do các cảm biến thu thập được đưa về bộ xử lý tập trung gọi là IoT Gateway. Với công nghệ xử lý tại biên (Edge Computing), IoT Gateway có thể phân tích và đưa ra các lệnh điều khiển tại chỗ mà không cần chờ hệ thống máy chủ phân tích. Kết quả làm giảm đáng kể thời gian trễ khi điều khiển các hệ thống tưới, điều hòa không khí, đóng - mở và điều khiển các cơ cấu chấp hành... Hơn nữa, cơ chế này cho phép hệ thống vẫn hoạt động bình thường ngay cả khi không có kết nối Internet đến hệ thống máy chủ. Và nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc quản lý, giải pháp cung cấp các giao diện thông tin trực quan, thao tác đơn giản ngay tại các tủ điều khiển cũng như trên ứng dụng trên điện thoại di động. Người nông dân có thể giám sát mọi hoạt động sản xuất và đưa ra các quyết định cần thiết mọi lúc, mọi nơi. Nói một cách đơn giản, những lợi ích về kinh tế, thời gian, nhân lực cả về năng suất và chất lượng đầu ra của sản phẩm đã khiến cho mô hình nông nghiệp công nghệ cao trở thành một điểm sáng trong ngành nông nghiệp. Số liệu từ Viện Khoa học Sinh học, Môi trường & Nông thôn Mỹ dự báo, quy mô thị trường nông nghiệp thông minh có thể tăng lên 6,2 tỷ USD vào năm 2021, trước khi tăng trưởng gấp ba vào năm 2025, đạt 15,3 tỷ USD.